KAFEİNİN SPORCU PERFORMANSINA ETKİSİ

Kafein, kahve ağacının tohumlarında, çay bitkisinde ve kakao ağacının tohumlarında bulunan, uyarıcı etkisi olan bir maddedir. Yiyecek ve içecekler ile vücuda alınmasının yanında sporcular tarafından tablet şeklinde de tüketilebilmektedir. Kafein yiyecek ve içecekler ile alındığında yaklaşık 1 saat içinde kanda en yüksek seviyeye ulaşmakta ve etkisi 3-4 saat sürmektedir.

Kas ve sinirleri uyarıcı, oksijen tüketimini arttırıp metabolizma hızını arttırıcı, lipoliz (yağ hücrelerinin yakımı) yoluyla yağ yakımını kolaylaştırıcı, vücut ısısını arttırarak kalori harcamasına yardımcı olması nedeniyle sporcular tarafından tercih edilmektedir. Kafeinin merkezi sinir sistemini uyarıcı etkisinin olması sporcuda ayrıca yorgunluk hissini azaltmakta ve zihinsel odaklanmayı arttırmaktadır.

Kafeinin Performans Arttırıcı Özelliğini Gösteren Çalışmalar

. Yapılan bir çalışmada (Fox ve ark. 1988) kafein almadan 2,5 saatte maratonu tamamlayan atletler kafein alımıyla bu süreyi 10 dakika kısaltmışlardır. 3,5 saatlik maraton koşusunda ise bu süre 15 dakikaya çıkmıştır.

. Bisikletçiler üzerinde yapılan bir çalışmada (Costil ve ark. 1978) kafein alan grubun performansı almayan gruba göre daha yüksek çıkmıştır.

. Kuvvet antrenmanlarının bazılarında etkili olan kafein, bacak kaslarının ağırlıklı kullanıldığı bir antrenmanda yüzde 7’lik kaldırma kuvveti artışı sağlamıştır.

. Bir çalışmada (Graham ve ark. 1985) kafein alan sporcuların karşılaştırılan gruptan 2-3 km daha uzun koştukları tespit edilmiştir.

Tüm bu performans arttırıcı etkilerinin yanına alınan kafein dozu bireyin sağlığı için önemlidir. Kafeinin günlük 200-400 mg tüketilmesi yeterlidir, önerilenden fazla alınan kafein kalp ritminde bozukluklara, aşırı idrara çıkışa, titremeye, duygu durumunda değişikliğe, uykusuzluğa ve idrar ile kalsiyum atımına neden olabilmektedir.